Вайскоўцы УСУ выкарыстоўваюць на фронце вайны з Расіяй вельмі рэдкі самазарадны гранатамёт РГ-1 «Поршань». Такой зброі няма практычна нідзе на постсавецкай прасторы, а яна можа быць вельмі і вельмі эфектыўнай. Расказваем, што гэта за гранатамёт.
У савецкі час спецыялізаваных ручных гранатамётаў не існавала. Стралкі маглі прымацоўваць да аўтамата Калашнікава падствольны ГП-25 «Касцёр», у складзе падраздзяленняў выкарыстоўваліся аўтаматычныя станковыя (вельмі цяжкія) гранатамёты АГС-17 з разлікам з двух чалавек. Ніша паміж гэтымі двума відамі зброі пуставала.
У 1990-я гады Міністэрства абароны Украіны прыняло рашэнне распрацаваць уласны самазарадны ручны гранатамёт. Новая зброя мусіла досыць хутка і лёгка перазараджацца і абслугоўвацца адным стралком, без памочнікаў.
Распрацоўваць гранатамёт па праекце «Поршань» пачало канструктарскае бюро «Паўднёвае», якое ўваходзіць у склад знакамітага «Паўднёвага машынабудаўнічага завода», адной з найбольш важных вытворчасцяў Украіны (яго дырэктарам, да прыкладу, у свой час быў будучы прэзідэнт Украіны Леанід Кучма). Работы зацягнуліся на доўгі час, і першы дэманстрацыйны ўзор, які атрымаў назву РГ-1, прадставілі шырокай публіцы толькі ў 2004 годзе. Аднак на гэтым праца не скончылася. Канчатковы варыянт гранатамёта, які прайшоў усе выпрабаванні, з’явіўся яшчэ праз 10 гадоў, у 2014-м.
Канструктыўна ён уяўляе сабой самазарадную стрэльбу, выкананую па класічнай схеме — ударна-спускавы механізм і агрэгаты аўтаматыкі знаходзяцца ўнутры ствольнай скрынкі. Для перазарадкі гранатамёт выкарыстоўвае энергію парахавых газаў, якая ўздзейнічае на рухомы затвор, падчас стрэлу той рухаецца назад і выкідвае стрэляную гільзу, а зваротным рухам пасылае ў ствол новую гранату.
У якасці боепрыпасаў «Поршань» выкарыстоўвае 30-міліметровыя гранаты ВОГ-17, распрацаваныя для станковага гранатамёта. У аддымным скрынкавым магазіне іх змяшчаецца пяць. Страляць чэргамі, у адрозненне ад АГС-17, ручны гранатамёт не можа — гэта лагічна, улічваючы сціплы боезапас.
Аўтаматычны ручны гранатамёт уяўляе сабой зброю для баёў у горных, гарадскіх і складаных умовах. Яго лёгка пераносіць — нават цалкам наладаваны РГ-1 важыць усяго 12,5 кілаграма. Зброя мае трубчасты прыклад, ручку для пераноскі і складную двухногую сошку. Наяўнасць апошняй сур’ёзна павышае эфектыўную далёкасць стральбы з гранатамёта — калі з няўстойлівага становішча з яго можна страляць на 400 метраў, то пры стральбе лежачы з сошкі — ужо на 900 метраў.
У Расіі і Беларусі нішу «Поршня» займаюць рэвальверныя гранатамёты РГ-6 і помпавыя ГМ-94 з ручной перазарадкай. Апошнюю мадэль паспелі запомніць многія беларусы — з ГМ-94 сілавікі абстрэльвалі светлашумавымі і газавымі гранатамі пратэстоўцаў у 2020 годзе.
