Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) упершыню выпусціла даклад пра згубныя наступствы высокага артэрыяльнага ціску для здароўя з рэкамендацыямі наконт таго, як можна пераадолець тэндэнцыю да распаўсюду хваробы, называнай «ціхім забойцам». Прыкладна чацвёра з пяцярых гіпертонікаў не атрымліваюць неабходнага лячэння, аднак у выпадку пашырэння ахопу дапамогай краіны могуць у 2023−2050 гадах папярэдзіць 76 мільёнаў выпадкаў смерці, адзначаецца ў дакладзе.
На гіпертанію пакутуе кожны трэці дарослы чалавек у свеце. Гэта распаўсюджанае і небяспечнае для жыцця захворванне прыводзіць да інсультаў, інфарктаў, развіцця сардэчнай недастатковасці, паражэння нырак і многіх іншых праблем са здароўем.
З 1990 па 2019 год колькасць людзей, якія жывуць з гіпертаніяй (якія маюць артэрыяльны ціск ад 140/90 мм рт. і вышэйўы або якія прымаюць антыгіпертэнзіўныя прэпараты), павялічылася ўдвая — з 650 мільёнаў да 1,3 мільярда чалавек.
Амаль палова гіпертонікаў у свеце яшчэ не ведае пра сваё захворванне. Больш за тры чвэрці дарослых з гіпертаніяй жывуць у краінах з нізкім і сярэднім узроўнем даходу (Беларусь лічыцца Сусветным банкам краінай з прыбыткам, вышэйшым за сярэдні).
Рызыка павышанага артэрыяльнага ціску можа павялічвацца з узростам і пад уздзеяннем спадчынных фактараў. Але развіццю гіпертаніі могуць спрыяць таксама «карэктавальныя фактары рызыкі», у тым ліку спажыванне вялікай колькасці солі, недахоп фізічнай актыўнасці і празмернае ўжыванне алкаголю.
Знізіць артэрыяльны ціск дапамагае змена жыццёвых звычак, у прыватнасці, аздараўленне рацыёну харчавання, адмова ад тытуню і актыўнейшы лад жыцця. Некаторым людзям для эфектыўнага кантролю гіпертаніі і прафілактыкі звязаных з ёй ускладненняў могуць патрабавацца лекі.
Прафілактыка, своечасовае выяўленне і эфектыўнае лячэнне гіпертаніі ўваходзяць у лік найбольш эканамічна выгадных стратэгій аховы здароўя і павінныя ў першачарговым парадку ажыццяўляцца краінамі ў рамках базавага пакета медыцынскіх паслуг першаснага звяна, адзначае СААЗ. Эканамічная аддача ад удасканалення праграм лячэння гіпертаніі ў 18 разоў перавышае выдаткі.
«Гіпертанію можна эфектыўна стрымліваць з дапамогай простых і недарагіх лекавых схем, аднак толькі кожны пяты гіпертонік кантралюе захворванне. Праграмы па барацьбе з гіпертаніяй па-ранейшаму не атрымліваюць належнай увагі, маюць нізкую прыярытэтнасць і вельмі бедна фінансуюцца», — адзначыў генеральны дырэктар СААЗ Тэдрас Аданом Гебрэесус.
Даклад выпушчаны ў дні 78-й сесіі Генеральнай Асамблеі Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, дэлегаты якой аналізуюць ход дасягнення мэтаў у галіне ўстойлівага развіцця, у тым ліку мэты ў галіне аховы здароўя.
Калі колькасць людзей, што атрымліваюць эфектыўнае лячэнне ад гіпертаніі, будзе даведзеная да ўзроўню, характэрнага для краін з перадавымі паказчыкамі, гэта дазволіць да 2050 года папярэдзіць 76 мільёнаў выпадкаў смерці, 120 мільёнаў інсультаў, 79 мільёнаў інфарктаў і 17 мільёнаў выпадкаў сардэчнай недастатковасці, адзначаецца ў дакладзе.
«У сённяшнім свеце большасць выпадкаў інфаркту і інсульту можна папярэджваць з дапамогай недарагіх, бяспечных і даступных лекавых сродкаў, а таксама іншых метадаў, такіх як скарачэнне спажывання натрыю, — упэўнены глабальны пасол СААЗ па барацьбе з неінфекцыйнымі захворваннямі і траўматызмам Майкл Блумберг. — Лячэнне гіпертаніі на ўзроўні першаснай медыцынска-санітарнай дапамогі дапаможа ратаваць жыцці, а таксама штогод эканоміць мільярды даляраў».
«Кожную гадзіну інсульты і інфаркты забіраюць жыцці больш чым 1000 чалавек. Большасць гэтых выпадкаў смерці выкліканая высокім артэрыяльным ціскам, і большасць з іх можна папярэдзіць, — заявіў прэзідэнт і генеральны дырэктар арганізацыі Resolve to Save Lives Том Фрыдэн. — Якасная дапамога пры гіпертаніі недарагая, рэалізавальная і спрыяе павышэнню эфектыўнасці першаснай медыцынска-санітарнай дапамогі. Цяпер неабходна зрабіць так, каб „рэалізавальная“ дапамога стала „рэалізаванай“. Гэта запатрабуе мэтаскіраваных намаганняў з боку ўрадаў ва ўсім свеце».
Чытайце таксама
